Paroisse TYAZO2

Paroisse TYAZO: Unité et Réconciliation 

Vendredi 23/04/2014: Padiri Ubald RUGIRANGOGA yabonanye  n’abakarisimatike ba Paroisse Tyazo baganira kw’ijambo ry’Imana riri  muri Jn15, 11-17. Basanze genocide yakorewe abatutsi ari ikimenyetso  kerekana ko urukundo Ivanjiri itwigisha rwapfuye nabi kandi ko  abakarisimatike aribo bagomba kongera kurwatsa. Nyuma y’inyigisho  babajijwe ibibazo bikurikira bagenda babisubiza. 

1. Ni iki dukuye muri iyi nyigisho? 

- Kugira urukundo ruzira uburyarya 

- Guhitamo ikiri icyiza  

- Gushira ubwoba 

- Kuganjisha ineza inabi 

- Guhumuriza abafite ibibazo 

- Kumenya kwibohora no kubohora abandi 

- Gukora ubutumwa nta bwoba ubifashijwemo na Rohomutagatifu  - Kureba niba nta ruhare twagize muri genocide 

- Guhumurizanya 

- Gusaba imbabazi no kuzitanga ni byo bitanga amahoro 

- Abakarisimatike bagomba gutinyuka bakarangiza ubutumwa  - Kugaragaza ababaye intwari muri genocide 

- Gutinyuka ukavugisha ukuri 

- Kubaha ikiremwa muntu 

2. Ni izihe nama wagira uwarokotse? 

- Kuganira kubuzima bwa mbere ya genocide 

- Kuganira kubuzima muri genocide 

- Kuganira kubuzima bwa nyuma ya genocide 

- Kumuhumuriza umwereka ko ineza iganza inabi 

- Kwiyakira, kumurinda kwigunga 

- Kumwereka ibikorwa by’impuhwe 

- Kumwereka ko ari Imana yamurokoye akayishimira 

3. Ni izihe nama wagira uwakoze genocide? 

- Kumwereka ubuzima yarimo mbere y’icyaha yakoze 

- Kumwereka ubuzima arimo amaze gukora icyaha 

- Kumwereka ubuzima azajyamo amaze kwicuza icyaha 

- Kumwereka gusaba imbabazi biherekejwe n’impuhwe  

- Kutigunga 

- Ineza igombe itsinde inabi 

- Kumwumvisha uburemere bw’icyaha yakoze 

- Agomba kwegera uwo yakoreye icyaha akamuhumuriza N.B: Ibibazo biriho

- Hari abagatorika bishe mu baporo, 

- Hari abaporo bishe mu gatorika 

- Hari abakoze genocide batigeze baburana, batigeze birega. Lundi 26/05/2014: Padiri Ubald RUGIRANGOGA yakoranye umwiherero  n’abayobozi b’imiryango-remezo ya Paroisse TYAZO. Nyuma y’inyigisho  bahawe bamaze gusomerwa ijambo ry’Imana riri muri Jn21, 15-17 bahawe  ibibazo byo kwigirwa mu matsinda bikurikira: 

1. Uru rugendo murabona ari ngombwa? 

- Bose basubije ko ari ngombwa 

2. a)Muvuge ku bikomere abari abashumba mu gihe cya genocide bafite? - Kubura abo bigishaga 

- Abigishijwe bakoze genocide 

- Abo bigishije urukundo babirenzeho bakora genocide 

- Babibye urukundo basarura ubwicanyi 

- Baratotejwe 

b)Bazomorwa n’iki ibyo bikomere? 

- Abakoze genocide bemere ibyaha babisabire imbabazi 

- Kuvugisha ukuri kuri genocide 

- Gutanga imbabazi (abarokotse) 

- Intama zisabe imbabazi abashumba 

3. a) Muvuge ku bikomere by’abatutsi bakorewe genocide? - Kubura ababo n’imitungo 

- Kutabona ababafasha 

- Uburwayi batewe muri genocide 

- Kutamenya aho imibiri y’ababo iherereye 

- Kwicwa urubuzo 

- Ubupfakazi, ubupfubyi, ubucike 

- Ibikomere ku mubiri bidakira 

- Gutotezwa 

- Kubura incuti n’abavandimwe 

- Kubura ababasaba imbabazi 

- Gufatwa ku ngufu 

1. b) Ibyo bikomere bazabyomorwa n’iki? 

- Abakoze genocide bemere ibyaha babisabire imbabazi 

- Kubafasha  

- Kwirinda imvugo isesereza 

- Kugaragaza imibiri y’ababo igashyingurwa mu cyubahiro 

- Kwishyura imitungo yabo 

- Kwiyakira 

4. a) Muvuge ku bikomere by’abishe bagenzi babo. 

- Kutiyumvamo ubumuntu 

- Gutinya ko genocide ivugwa 

- Ipfunwe ry’ibyo bakoze

- Gufungwa 

- Kwiheza mu muryango nyarwanda 

- Guhera mu buhungiro 

1. b) Bazabyomorwa n’iki? 

 - Kwemera icyaha no kugisabira imbabazi  

 - Ibikorwa by’urukundo kubo bahemukiye 

 - Guhura n’uwo wahemukiye ukamusaba imbabazi 

 - Kugarura ibyasahuwe 

 - Kugira uruhare mu gusana ibyangijwe 

 - Gusaba imbabazi mu kuri 

 - Kwiyakira 

5. Muri uru rugendo uruhare rw’abayobozi b’imiryango-remezo ni uruhe  kugirango rurangire neza? 

- Gukora ubutumwa hahuzwa abarokotse n’ababiciye 

- Kutemera ko intama ziguma mu bwone 

- Kubashishikariza gufashanya 

Mardi 27/05/2014: Umwiherero w’abarokotse genocide ba  Paroisse Tyazo.  

Padiri Ubald RUGIRANGOGA yagiranye umwiherero n’abarokotse genocide  yakorewe abatutsi ba Paroisse Tyazo; bamaze gusangira ijambo ry’Imana riri  muri Rm12, 17-21 bahawe inyigisho barangiza bahabwa ibibazo bajya  kwigira mu matsinda bikurikira:  

1. Muvuge ku bubi abahutu babakoreye? 

- Batwiciye abantu 

- Badusahuye imitungo 

- Banduje abo bafashe ku ngufu SIDA 

- Bateye abarokotse ubukene bukabije 

- Bapfakaje abantu babagira incike 

- Bagize abana imfubyi 

- Bateye ihungabana 

- Batumye abantu babishisha 

- Banze kwishyura imitungo 

- Bateye inda zivamo abana batagira kirera 

- Banze kuvugisha ukuri muri gacaca 

- Banze kwerekana aho imibiri y’abishwe yajugunwe 

- Baradusenyeye 

2. Abahutu bose se ni abicanyi ? 

- Abahutu bose si abicanyi, abarokotse barokowe n’abahutu  b’umutima mwiza

- Hari abahutu batanze imitungo yabo kugirango abatutsi barokoke - Hari abahutu bagaragaje ukuri muri gacaca 

3. Ni izihe nama wagira abakoreye genocide abatutsi ? 

- Gusaba imbabazi abo biciye kuko imbabazi zo muri gacaca ari  nyirarureshwa ngo «ndebe ko nahava». 

- Kuvugisha ukuri ku byabaye 

- Kwishyura imitungo basahuye 

- Kwita ku ncike imfubyi n’abapfakazi ba genocide yakorewe abatutsi  kuko babigizemo uruhari 

- Kuranga aho imibiri y’abazize genocide yatawe 

- Kwemera icyaha 

- Kwegera uwo wakoreye icyaha 

4. Abarokotse genocide yakorewe abatutsi murifuriza iki ababiciye ? - Gusubiza imitungo basahuye 

- Kugaragaza aho bataye imibiri y’abo bishe 

- Kwemera gahunda ya ndumunyarwanda 

- Kwegera abarokotse genocide yakorewe abatutsi babasaba  imbabazi kuko abarokotse biteguye kuzibaha 

- Guhindura imico bakabana n’abandi banyarwanda mu mahoro 

Mercredi 29/05/2014 : Umwiherero w’abakoze genocide  ba Paroisse Tyazo. 

Padiri Ubald RUGIRANGOGA amaze gusomera abakoreye genocide  abatutsi ijambo ry’Imana riri muri Rm12, 17-21 yarabigishije  hanyuma abaha ibibazo byo kwigira mu matsinda. Dore ibyo bibazo  n’icyo babivuzeho :  

1. Uru rugendo dukora murabona ari ngombwa ? 

- Tubona ari ngombwa kuko rutubohora ku mutima tukiyunga n’abo  twahemukiye 

- Uru rugendo ruzatugeza ku bumwe n’ubwiyunge  

- Rudufasha gusaba imbabazi 

2. Kwica umuntu umuziza uko Imana yamuremye ni ukurwanya  Imana yaremye abantu. Urumva nyuma yi’ibyo Imana igusaba  iki ? 

- Tugomba gusaba Imana imbabazi, tugasaba abarokotse genocide  imbabazi. 

3. a) Nimuvuge ku bikomere byakorewe abatutsi 

- Twarabiciye, turabasahura 

- Babuze imiryango yabo n’imitungo

- Basigaranye ubumuga 

- Hari abapfakazi, imfubyi. 

- Ingaruka kuri bo zituruka kuri genocide ni nyinshi hakabamo  n’ihungabana 

1. b) Bazabyomorwa bate? 

 - Kubegera tukabasaba imbabazi 

 - Kubaganiriza, kukabahumuriza, kubafasha 

 - Kubagaragariza ibikorwa by’impuhwe 

 - Kubafasha kutwibonamo na twe tukabibonamo 

4. a) Muvuge ku bikomere byanyu bwite? 

- Ikimwaro cyo kwitwa abicanyi 

- Kwibaza uko tuzahanagurwaho ikimwaro cyo kwitwa abicanyi - Gutatana kw’imiryango kuko hari abahunze bataratahuka hakaba  hari abandi bari muri gereza 

- Tubabajwe n’urupfu rw’abo twari duturanye tubanye neza. 

1. b) Muzabyomorwa gute? 

 - Kwegera abo twahemukiye tukabasaba imbabazi, bakatubabarira   - Kwegerana tugafashanya. 

5. a) Muvuge ku bikomere by’abashumba bari bashinzwe abakristu  mu gihe cya genocide. 

- Kuba intama bari baragiye zariroshye mu bwicanyi bwa genocide  bibateye ikimwaro 

- Abo bigishaga nibo bicanye 

- Abakristu barenze ku nshingano zabo bituma abashumba bumva  ko baruhiye ubusa. 

- Bababajwe n’uko imbuto babibye zamezemo urukungu. 

1. b) Bazabyomorwa bate? 

 - Abakristu bagomba kwegera abashumba bakabasaba imbabazi   mu ruhame. 

- Abakristu nibihana abashumba bazakurwaho ikimwaro - Gusaba imbabazi no kuzitanga nibyo bizomora ibikomere  by’abashumba. 

6. Intwaro zakoreshejwe muri genocide ni umuvumo mu ngo,  shitani yinjiranye nazo mu ngo zirimo. Zizavanwamo zite?  Zizagangahurwa zite? Zizabikwa he? 

- Ibyo bikoresho byakoreshejwe muri genocide yakorewe abatutsi nibive mu ngo, bijyanwe mu miryango-remezo. Abaporo bari bahari  n’abo niko babyemeje. Bizava mu miryango-remezo bijyanwa kuri  paroisse, Padiri, Pastor babigangahure.

7. Sobanura impamvu zatumye ufata icyemezo cyo kujya kwica  abatutsi? 

- Ubutegetsi bubi bwadushishikarije kwica abatutsi 

- Itangazamakuru ryashyushyaga imitwe 

- Umururumba w’ibintu 

- Gutunga amasambu y’abatutsi 

- Kubura ubutwari bwo kwitandukanya n’ikibi  

- Twumvaga ko inkotanyi zije zahura na bene wabo (abatutsi)  abahutu bagashira, 

- Ubwoba, ubujiji, inda nini 

- Batubwiraga ko n’umwana warokoka yazaburana ibyo twari  kugabana cyane amasambu 

8. Murifuriza iki abarokotse genocide? 

- Gutuza ku mutima hakongera hakaboneka umubano wa  kivandimwe 

- Kubana na bo mu mahoro nk’uko byari mbere, 

- Kwihangana bakababarira, kwiyubaka. 

Jeudi 30/05/2014: Umwiherero muri Paroisse Tyazo  w’abarokotse genocide, ababarokoye, abakarisimatike,  abayobozi b’imiryango-remezo, abafite ababo bafunzwe,  abafite ababo bahunze batarataha. 

Padiri Ubald RUGIRANGOGA amaze gusomera abari aho ijambo ry’Imana riri  muri Jn20,19-23 yasabye buri wese guha mugenzi we amahoro  amubabarira, undi amusaba imbabazi bivuye ku mutima. Padiri Ubald  yabasomeye rapport y’imyiherero yabanje ni ukuvuga: 

- Abakarisimatike  

- Abayobozi b’imiryango-remezo 

- Abarokotse 

- Abakoze genocide 

Nyuma y’ibibazo babajijwe, bose bagiye berekana ko inzira  y’ubwiyunge ari ugutanga imbabazi no gusaba imbabazi ni cyo buri  rapport y’ikiciro cyakorerwaga umwiherero yagiye ihuza n’abandi. 

Padiri Ubald RUGIRANGOGA amaze kubigisha yabahaye bose hamwe  ibibazo bikurikira byo gusubiriza mu matsinda. 

1. Sangiza abandi ibyo ukuye muri uru rugendo. 

- Kwiyakira

- Gushiruka ubwoba tukavugisha ukuri ku byabaye muri genocide  yakorewe abatutsi 

- Gusaba imbabazi no kuzitanga ni byo bibohora imitima - Kuba intumwa tukageza ku bandi ibyo dukuye muri iyi myiherero - Gahunda ya ndi umunyarwanda abakristu tugomba kuba  abambere mu kuyishyigikira kuko yunga abanyarwanda 

- Kubwira abantu ko ikibi ari ikibi 

- Uwaje afite agahinda yararuhutse muri iyi myiherero 

- Abakoze ibyaha bya genocide yakorewe abatutsi bagiye gusangiza  abataje bakoranye ibyaha ibyo bo imyiherero ibagejejeho, 

- Abicanyi babohotse ku mutima kubera imyiherero, biyemeje  gusaba imbabazi barangwa n’impuhwe 

- Abarokotse biyemeje gutanga imbabazi 

2. Ibyakozwe i Mushaka dufasha abakoreye genocide abatutsi  kugarukira Imana murabona na mwe hari icyo byabafashamo  cyangwa hari ubundi buryo muteganya ? 

- Amatsinda yose yemeje ko urugendo rwiza rwa Paroisse Mushaka  rugomba gukurikizwa ; muri Paroisse Mushaka, inyigisho zatanzwe  i Mushaka zifasha abantu kwiyunga zigatangwa no muri Paroisse  Tyazo, abakristu ba Paroisse Mushaka bakazabibafashamo, 

- Hasabwe ko abakristu ba Paroisse Mushaka bagomba gutumwaho  vuba na bwangu bakaza gutanga ikiganiro mu i Tyazo mbere yo  gutangiza inyigisho zifasha abakoze genocide kugarukira Imana. 

3. Ibikoresho bicishije abatutsi muri genocide, abakoreye abatutsi  genocide bo ubwabo bifuje ko ibyo bikoresho byakurwa mu ngo  bikirimo bikagezwa mu miryango-remezo, abaporo bari muri uwo  mwiherero na bo niko babyemeje. Bikava mu muryango-remezo  bijyanwa kuri paroisse, padiri na pastor bakabigangahura. Mwe  murabitekerezaho iki ? 

- Ibikoresho byicishijwe abatutsi mu gihe cya genocide yabakorewe  nibive mu ngo bijyanwe mu miryango-remezo, bizave mu miryango remezo bijyanwa kuri paroisse, padiri na pastor babigangahure  bijyanwe ku rwibutso rwa genocide yakorewe abatutsi cyangwa  padiri na pastor barebe ahandi bishirwa ariko ntibigomba  gusubizwa bene byo. 

N.B : Byose byasojwe hasomwa Missa yo gushimira Imana, nyuma ya Missa  habonetse abantu bakoreye abatutsi genocide, basaba imbabazi abarokotse. 

Padiri Ubald RUGIRANGOGA 

Ibanga ry’Amahoro 

 Diocèse Cyangugu