Tanga Imbabazi

Tanga Imbabazi, usabe imbabazi urangwe n’impuhwe, ugire  amahoro. 

Bakristu bavandimwe nshuti, turi kwibuka ku nshuro ya 25, Jenoside yakorewe  abatutsi. Jenoside ni icyaha cy’indengakamere, gihungabanya abagikorewe,  kigahungabanya abagikoze, mu Rwanda iyi Jenoside yakozwe n’abanyarwanda  bayikorera abandi banyarwanda. Abaturanyi bayikorera abandi baturanyi.  Hishwe abantu benshi muri Jenoside yakorewe abatutsi kuko wahigwaga  n’abantu bakuzi, bazi inshuti zawe zashoboraga kuguhisha, guhisha abana bawe.  Jenoside ihagaritswe ibikomere byari byinshi bikomeye. Abarokotse bagiraga bati: 

Ibinkorewe ni ibiki? Kuki mbikorewe nuriya?, Abakoze Jenoside bakagira bati:  ibi nkoze ni ibiki ? kuki mbikoreye uriya? 

Iyi Jenoside imaze gukorerwa abatutsi mu Rwanda yatumye nibaza ibi bibazo  kandi sindijyenyine wenda na we urabyibaza. Nyuma y’imyaka 100  abanyarwanda bigishwa Ivanjiri, twagombaga guhura dushimira Imana ibyiza  Ivanjiri yatugejejeho mu myaka 100, nyamara ibyishimo byaribivanze n’amarira,  turizwa n’uko abakristu bishe bagenzi babo babaziza uko Imana yabaremye,  kandi buri wese aziko Imana yaremye umuntu mu ishusho ryayo.  

Dore ibibazo nibaza: 

1. Ese Jenoside yakorewe abatutsi kuko abapadiri, abapastori bigishije mu  Rwanda batazi Ivanjiri ? 
2. Ese abapadiri, abapastori bigishije nabi ? 
3. Ese ni abanyarwanda batumva ? 
4. Ese ni abanyarwanda bumva nabi ? 

Iyo ibibazo bihari umuntu ntarebera agerageza gushakisha ibisubizo. Ibi  nanditse ni ibyo nagerageje na we Padiri, Pastori nshaka kugusangiza ngo  ubigerageze ubyigisheho mubo uyobora, Imana yagushinze.  

Ibikomere by’uwarokotse Jenoside bikizwa no gutanga imbabazi, agahura  imbonankubone n’uwamukoreye iyo Jenoside bakaganira ku bugome yamugiriye,  akamusaba imbabazi abikuye ku mutima, bakagirirana impuhwe. Ibi si ibintu  bihubukirwa, umuntu abanza kurwana n’umutima we kuko gutanga imbabazi ni  impano idasanzwe uba utanze; hari igihe utanga imbabazi uri kurira, ayo marira  na yo ari mu bikiza wowe ubwawe n’uwagukoreye icyaha ubwe, kuko abona  uburemere bw’icyaha yagukoreye. Iyo murize mwembi, birushaho kuba byiza. 

Abanyarwanda baravuga ngo nta mugabo urira, byaba bishatse kuvuga ko nta  mutima bagira. Kurizwa n’ubusa byo si byo. Umuntu arira hari impamvu.  Umuntu afungirana agahinda ku mutima, haboneka impamvu yo kugira uwo  ugasangiza, ugaturika ukarira. 

Abantu bakoreye Jenoside abatutsi bafite ibikomere ku mutima batabona uko  bagaragaza, ntibabona aho baririra. Ariko iyo bafashijwe, igihe bahuzwa n’uwo  bagiriye nabi, igihe baganira na bo bararira. Baba bari gukira. 

Abantu bakoreye Jenoside abatutsi batararirira icyaha cyabo bari mu ngorane,  ntibashobora kugisabira imbabazi, gihinduka igikomere ubana nacyo,  amaherezo gishobora kugeza umuntu ku burwayi bwo mu mutwe n’izindi ndwara  zidasobanuka.  

Amarira nyuma y’amarorerwa nk’aya ya Jenoside yakorewe abatutsi arakiza.  Nshimishwa n’abahanzi baririmba mu gihe cyo kwibuka, bagafasha abantu  kuririra ibyo bakorewe n’ibyo bakoze. Amarira ni na yo agaragaza umutima  w’impuhwe. 

Impuhwe mu gukiza umutima ukomeretse. 

Nyuma y’iyi Jenoside yakorewe abatutsi, twabonye ko imitima ikomeretse kandi  ku mpande zombi. Uwarokotse Jenoside n’uwayikoze; Impuhwe ziza zisoza inzira  y’umukiro. Impuhwe zimara ubwoba zigatuma abantu begerana, zigakuraho  urwikekwe. 

Muri 1997; nafashaga muri gereza y’i cyahoze ari Cyangugu, ubu ni Rusizi.  Nkabona abakristu buzuyemo umujinya, urwango batuka interahamwe ziri muri  gereza. Interahamwe na zo zatukaga abarokotse Jenoside bazifungijishe. Muri  gereza hasohokaga imivumo bavuma abo hanze, abo hanze na bo bakohereza  muri gereza imivumo babatuka. Kwigisha abakristu kubagemurira nibyo  byakuyeho iyo mivumo. 

Izo mpuhwe naberekaga nka Padiri warokotse Jenoside yakorewe abatutsi nizo  zatumaga bemera ko inyigisho mbaha zivuye ku mutima. Ushobora kwigisha  ariko nta mpuhwe, inyigisho ntizigere ku mutima w’uwo ubwira. Buri  cyumweru, twakiraga abashyitsi bemeye icyaha. Abo ni nabo baye abambere bo  gusaba imbabazi bararekurwa. Impuhwe naberetse barazacyiriye, batangira  gukira ku mutima, bitegura gusaba imbabazi nta buryarya. Igihe barekurwaga, 

iyo abapadiri, abapastori, abavugabutumwa bahita bose bafatiraho, bakigisha  gutanga imbabazi no gusaba imbabazi, sosiyeti yariguhita ihinduka. Nibyo nahise  nkora muri Paroisse Mushaka. Nta rirarenga nawe byigisheho muri paroisse yawe  mu itorero ryawe. 

Gutanga imbabazi, ugasaba imbabazi, ukarangwa n’impuhwe, ni byo bitanga  amahoro 

Padiri Ubald RUGIRANGOGA 

Centre Ibanga ry‘Amahoro